Gerelateerde onderwerpen
Inleiding
Tremoren zijn ritmische, veranderende, of oscillerende bewegingen. Een tremor kan een normale overdrevenheid van beweging zijn, een primaire stoornis, of een symptoom van een cerebellaire stoornis of de ziekte van Parkinson. De diagnose is meestal klinisch. De behandeling varieert met de etiologie. Een tremor kan als volgt worden gekarakteriseerd:
- Trigger
Rust of actie, waaronder posturale (sustention) tremoren en intentietremoren (getriggerd door een opzettelijke, doelgerichte beweging) - Oorzaak
Fysiologisch, essentieel, parkinsonisme, of secundair aan geneesmiddelen of andere stoornissen (waaronder cerebellaire stoornissen) - Frequentie van de oscillatie
Meestal, 4 tot 13 cyclussen/sec of Hz of zo langzaam of snel - Amplitude van de oscillatie
Fijn of grof
- Een rusttremor is maximaal tijdens rust en neemt af bij activiteit: het is meestal een symptoom van de ziekte van Parkinson.
- Een posturale tremor is maximaal wanneer een ledemaat in een gefixeerde positie wordt gehouden tegen de zwaartekracht in; een geleidelijk ontstaan wijst op een fysiologische of essentiële tremor, een acuut ontstaan duidt op een toxische of metabole stoornis.
- Een intentietremor is maximaal tijdens beweging richting een doel, zoals bij vinger-neus tests. Het duidt op een cerebellaire stoornis maar kan het gevolg zijn van multiple sclerose of de ziekte van Wilson.
Some Causes of Secondary Tremor* |
||||
| Cause | Type of Tremor | Comments | ||
| Alcoholism | A permanent, generalized tremor of 3–12 Hz, depending on the body part involved Usually, postural or action tremor of variable amplitude |
Patients have a history of excessive alcohol use. | ||
| Alcohol withdrawal | A coarse tremor of 7–14 Hz involving the entire body Can be action, postural, or resting tremor |
A drink of alcohol characteristically eliminates or lessens the tremor. | ||
| Drug use | Depending on the drug, a tremor of 3–15 Hz and variable amplitude Usually, action or postural tremor; rarely, resting tremor |
Caffeine, lithium, metaproterenol, terbutaline, theophylline, tricyclic antidepressants or valproate can cause action tremor. Antipsychotic drugs can cause resting tremor. | ||
| Drug withdrawal (eg, opioids) | A tremor of 4–12 Hz and low amplitude Usually, action or postural tremor |
This tremor is uncommon among the elderly. | ||
| Hyperthyroidism | A fine, regular, rapid tremor Usually confined to the hands and fingers when outstretched |
Thyroid function tests help with diagnosis. | ||
| Toxins exposure (eg, to methyl bromide or heavy metals) | Depending on the toxin, a tremor of 3–15 Hz and variable amplitude Can be action, postural, or resting tremor |
Methyl bromide, mercury, or lead may cause action tremor. Mg may cause resting tremor. |
||
| *These tremors are treated by treating the cause. | ||||
Fysiologische tremor
Een fysiologische tremor is normaal/regelmatig aanwezig maar is meestal zo klein dat deze alleen opmerkbaar is onder bepaalde omstandigheden. Het is voornamelijk een posturale- of intentietremor. De tremor is fijn en snel (8 tot 13 Hz). De tremor is het meest zichtbaar wanneer de handen zijn uitgestrekt. De amplitude kan toegenomen zijn (versterkt) door de volgende oorzaken:
- Angst
- Stress
- Vermoeidheid
- Metabole aandoeningen (bijv. Hyperadrenerge states zoals alcohol- of drugontwenning of thyrotoxicose)
- Bepaalde geneesmiddelen (bijv. Caffeïne, andere fosfodiësteraseremmers, β-adrenerge agonisten, corticosteroïden)
Alcohol en andere sedativa onderdrukken meestal de tremor. Er is geen behandeling nodig tenzij de symptomen storend zijn. Een fysiologische tremor versterkt door alcoholontwenning of thyrotoxitose reageert op behandeling van de onderliggende aandoening. Orale benzodiazepinen tid of qid (bijv. diazepam 2 tot 10 mg, lorazepam 1 tot 2 mg, oxazepam 10 tot 30 mg) kunnen nuttig zijn voor mensen met een tremor en chronische angst, maar aanhoudend gebruik dient vermeden te worden. Propanolol 20 tot 80 mg po qid of een andere β-blokker (bijv. nadolol 20 to 80 mg po eenmaal daags) is vaak effectief voor een tremor die versterkt wordt door geneesmiddelen of acute angst (bijv. plankenkoorts). Primidon 50 tot 250 mg po tid kan worden geprobeerd indien β-blokkers ineffectief zijn of slecht getolereerd worden. Voor sommige patiënten is een kleine hoeveelheid alcohol doeltreffend.
Essentiële tremor (goedaardige erfelijke tremor, seniele tremor): De tremor is grof of fijn, van gemiddelde frequentie (4 tot 8 Hz), en meestal bilateraal; het kan de handen beïnvloeden, het hoofd, en de stem. De tremor heeft de neiging toe te nemen met het ouder worden, en kan dus onterecht seniele tremor worden genoemd. Bij 50% van de patiënten, is de overerving autosomaal dominant. De tremor is minimaal of afwezig tijdens rust. Het kan worden versterkt door elke factor die een fysiologische tremor versterkt, maar zulke factoren zijn niet vereist. Een essentiële tremor kan soms worden onderscheiden van een fysiologische tremor, maar het verschil is niet altijd duidelijk. Sommige experts veronderstellen dat een essentiële tremor een variant is van de fysiologische tremor; geneesmiddelenbehandeling is hetzelfde.
Beroepstherapeuten kunnen patiënten helpen hun levensstijl te veranderen om af te rekenen met de symptomen (bijv. het vermijden van soep eten in het openbaar, objecten dicht bij het lichaam houden om te voorkomen dat ze vallen, het gebruiken van ondersteunende apparatuur). Indien geneesmiddelenbehandeling ineffectief en de tremor verzwakkend is, is diepe breinstimulatie van de nucleus ventralis intermediate van de thalamus (wat chirurgie vereist) effectief.
Tremor van cerebellaire ziekte: deze tremor is een intentietremor. Er is geen effectief geneesmiddel beschikbaar; fysieke maatregelen (bijv. belasten van de getroffen ledematen of de patiënten leren het proximale ledemaat te spannen/steunen op tijdens activiteit) helpen soms.
Asterixis: asterixis is geen tremor. Bij asterixis vervalt de spiertonus wanneer polsextensie wordt geprobeerd, wat resulteert in repetitieve, non-ritmische, non-oscillatoire polsflexie. Asterixis, een signaal van chronisch renaal- of leverfalen, moet onderscheiden worden van tremor.
Bron
- M. Donaghy. Brain's Diseases of the Nervous System. 12th edition. Oxford University Press (USA).
- J. Biller. Practical Neurology. 3rd edition 2008. Lippincott Williams & Wilkins.
- C. Clarke, R. Howard, M. Rossor, S.D. Shorvon. Neurology: A Queen Square Handbook. 1st edition 2009. Wiley-Blackwell.
